وەڵامی پرسیارە شەرعیەکان
ئەم پرسیارانە لەماڵپەڕی وەڵامەکانەوە وەرگیراوە، ماڵپەڕی وەڵامەکان یەکێکی ترە لە پڕۆژەکانی تۆڕی زانستی بەهەشت کەتێیدا زیاتر لە (٣٢٠٠) پرسیاری شەرعی وەڵام دراوەتەوە بە بەڵگەوە لەهەموو بوارەکانی ژیان و ئاینیدا.
Walamakan.com
ئەوەى زەکات نادات حوکمى چیە؟ وە لەسەر کێ واجبە؟ وە زەکات لە چی و چی دەدرێ؟ وە چۆن زەکاتی ئاڵتون و پارە بدەین؟ ئایە نێچیر پیس دەبێت گەر سەگ بەدەمی بیگرێت ؟ گەنج و خۆشەویستی حوكمى زه‌ردى و ڵێڵى دواى حه‌یز حوکمى خواردنەوەی عەرەق و مەی چیە ؟ ئەگەر قومێکیش بێت هەر حەرامە؟ فەزڵی زستان و کاری چاکە کردن تیایدا یەکخواپەرستی گەورەترین هۆکاری چونە بەهەشتە ڕونكردنەوەیەكمان دەوێ سەبارەت به مەرجی پاداشتدانەوە ( الشرط الجزائي ) لە گرێبەندی كڕین و فرۆشتدا بەگشتی حوكمى میزكردن بە پێوە واتە بەڕاوەستانەوە حوكمى دانانى ددانى ئاڵتونى ئایا لە ئیسلام دا زەواجى مسیار هەیە، وە ئەگەر هەیە چۆنە؟ ئایا (السلام علیکم) ماناى چیە ؟ من كه سه‌یرى فلیم ده‌كه‌م جۆره كاره‌ساتێ ده‌بینم ناتوانم خۆم بگرم یه‌كسه‌ر دڵم ته‌نگ ده‌بێ و ده‌س ده‌كه‌م به گریان وه نازانم گوناهبار ده‌بم چارەنوسی منداڵانی باوەڕدار و بێ باوەڕان لە قیامەتتدا دەتوانین چەند نوێژ بە تەیەمومێك بكەین؟ حوكمى ئەو شلە زەردەیە كە پێش دوو رۆژ لە كەوتنە حەیزەوە دەردەچێت لە ئافرەتانەوە ئایا لابردنی مووی دەست و قاچ و سنگ دروستە؟ حوکمى ئەنجامدانى خوى نهێنى و دەستپەڕ کردن چیە لە شەوانى ڕەمەزان؟ئایا ڕۆژووى ئەو ڕۆژە بەتاڵ دەكاتەوە یان نە؟ گەر كەسێك تواناى ڕۆژوگرتن و ژن هێنانى نەبوو دەتوانێت هەفتەى جارێك دەستپەڕ بكات؟ حوکمی نوێژکردنی ئافرەت بە نیقاب و دەستکێشەوە سیفەتی تەواوەتی حیجابی ئافرەت چۆنە؟ ئایا پیاو لەبەهەشتدا جیماع دەکات لەگەڵ حۆریەکان؟ وە ئایا منداڵیان دەبێ لە حۆریەکان؟ هیجرەت و کۆچ کردنى کەسێک کە لەوڵاتی بێباوەڕاندا موسوڵمان دەبێت ئایا نوێژ قەزا كردنەوەى هەیە؟ بیدعەكانی سەردانی گۆڕستان گەر دوو نوێژ جەمع کرا ، چۆن زیکرەکانی دوای نوێژ دەکرێن؟ یاخود بۆ هەر نوێژێک زیکری خۆی بۆ دەکرێت؟ ئایا زۆر خواردن حەرامە؟ ئایا حیجاب بۆ ئافرەتان واجبە یان سوننەتە؟ ئایا باوكت تاچەند تاوانبارە ئەگەر كچەكەى ئاگادار نەكاتەوە؟ ئه‌و ڕێگا ڕاسته كامه‌یه كه خواى گه‌وره فه‌رمانى پێ كردووین به‌وه‌ى له‌سه‌رى بڕۆین و نه‌هى لێكردووین له‌وه‌ى لێى لا بده‌ین؟ ئایا هه‌موو جۆره‌كانى ته‌وحید پێكه‌وه به‌ستراون و تێیاندا نیه كه نه‌فی جۆرێك له جۆره‌كانى بكات؟ ئەگەر پرۆتین بەكار نەهێنین بەدیلی هەیە؟ وە لە طب النبوي هیچ جۆرە خۆراكێك باسكراوە بۆ جێگرەوەی پرۆتین. ڕاستى و دروستى ئەو فەرمودەیەى کە (ملک الموت) لەکاتی گیانکێشانى ئافرەتێک دەگرى و بۆ پیاوێکى پیریش پێ دەکەنێ چیە؟ ئاسانكاری خوای گەورە لە گرتنی ڕۆژوودا کامەیە؟ قەزاکردنەوەى نوێژ و ڕۆژوو بۆ ئەو کەسەى کە ماوەیەکی زۆر بێهۆش دەبێ ئایا دروستە پێش جەژن جەژنە پیرۆزە لەیەکتر بکەین؟ من دوكان دارم بابەتى سەرى ساڵ بفرۆشم حەرامە؟ نیشانەکانى وەلی خوا و هاوار بۆ لا کردنى تاوانەکانى زمان ئایا ڕاستە داپۆشینی سەر وەک لەسەرکردنی کڵاو سونەتە و بەتایبەت لەکاتی ئەنجامدانی نوێژەکان؟ کەسێک دەیەوێت موسوڵمان ببێت بەڵام هەندێ کەس ئامۆژگاری دەکەن پەلە نەکات ! حوكمى روقیە، وە هەروەها حوكمى نووسینى هەندێك ئایەت و هەڵواسینى بە ملى نەخۆشیدا چاكەكان خراپەكان دەسڕنەوە، ئایا خراپەكانیش چاكەكان دەسڕنەوە؟ ئایا مرۆڤ پاداشت دەدرێتەوە لەسەر کارێک کەمەبەستی ڕیا بووە بەڵام دواتر لەکاتی کارەکەدا نیەتەکەی گۆڕیوە بۆ خودا ؟ ئایا كوشتنى منداڵ لە سكى دایكى دا پێش ئەوەى تەمەنى بگاتە 40 ڕۆژ دروستە ؟ ئایا دروسته بۆ ئیمام كه قسه له‌گه‌ڵ خه‌ڵكیدا بكات له‌كاتى ووتاردا؟ چۆنێتى عقیقە (گوێزەبانە) كردن بۆمنداڵ ئایا خواردنى حەبی قەڵەوى زیانى هەیە؟ وە ئایا بڕیارى شەرعیش چۆنە بۆ ئەمە؟ حوکمی تحیة المسجد لەکاتی بانگ ئایا هیچ دوعایەك هەیه بۆ منداڵ بوون وە كامەیە و چۆن دەكرێت؟ سوننەت و ئادابەکانى زیکر کردن چین؟ ئەگەر کەسێک بە بێ هیچ عوزرێک ڕۆژوو نەگرێ حوکمى چیە؟ ڕابواردن لەگەڵ خێزانى خۆتدا لە ڕێگەى كۆمەوە بە كۆندۆمەوە دروستە؟ نوێژ کردن لەسەر مردوو و هەندێ لە حوکم و ئادابەکانى ئایا كەم و زۆری ئاو كاری هەیە بە سەر پاك و خاوێنی ئاوەكە؟ هەندێك لە پزیشك و یاریدەدەری پزیشك جل وبەرگێكی تەسك لەبەر دەكەن... ئەگەر كەسێك كەسێكی بینی كە خواردن دەخوات بیری بخاتەوە كە بەڕۆژووە بۆ ئەوەی واز لەو خواردنە بهێنێت یان وازی لێ بێنێت؟ دروستە باوک هەندێ لە مارەیی کچەکەى دابنات بۆ کوڕەکەى کە ژنى پێ بهێنێ؟ ئایا دروستە داواكردن لە پێغەمبەر صلى الله علیه وسلم بۆ هەر مەبەستێك بێت؟ تاوان و خراپە هۆکارێکى سەرەکین بۆ دابەزینى سزا و عقوبەى خواى گەورە ئەگەر چەند خولەكێكی كەمی مابوو بۆ دەركەوتنی خۆر ومنیش لەشگران بوون ئایا دروستە بۆم تەیەموم بكەم؟ چۆنێتى خۆپاککردنەوە و نوێژ کردنى ئافرەتێک کە نەزیف بووە و بەردەوام خوێنى هەیە چۆن ماڵئاوایی لە مانگی ڕەمەزان بكەین ؟ چۆن وەڵامى بانگبێژ بدەینەوە و چ زیکرێک لە پاش بانگ بخوێنین و پاداشتەکەى چیە؟وە ئایا صەڵاوات لە دواى بانگ هەیە؟ چۆن موسڵمان خۆی لە وەسوەسە بپارێزێت لە هەموو عیبادەتەكان بە گشتی و لەنـوێـژدا بەتایبەتی؟ ئایا خۆشۆردن بۆ نوێژی جومعە واجبە؟وه كاتی خۆشۆردن كەی دەست پێ دەكات؟ چۆن پلەوپایەی نوێژ بەرز ڕابگرین؟وە نوێژی وەرگیراو کامەیە؟ وە هۆكارەكانی دروست بوونی خشوع لە نوێـژدا چین؟ حوکمی سەفەر کردنی ئافرەت بەپاس چی یە لەگەڵ چەند ئافرەتێکی مولتەزیم بەمەبەستی خوێندن له زانكۆ؟ لەکەیەوە منداڵەکەم فێری ئاینی ئیسلام بکەم ؟ هاوسەرگیرى لەگەڵ ئافرەتێک کە جلوبەرگى ناشەرعى لەبەر دەکات تا چەند دروستە خۆ خەریک کردن بە هەڵسەنگاندنی خەڵک و قسە کردن لەسەریان و چێژ وەرگرتن لەم کارە ؟ موسڵمان چی بکات بۆ ئەوەى بەردەوام بێت لەسەر مەنهەجی سەلەفی ساڵح و لا ڕێ نەبێت؟ چۆنێتى باوەڕبونمان بە پێغەمبەران درودى خواى گەورەیان لێ بێ حوکمى ڕۆشتن بۆ ئەو مزگەوتەى کە ئیمامەکە دەنگی خۆشتر بێ و خشوعی زیاتر بێ دنیا جێگای تاقی کردنەوە و بەڵاو موسیبەتە سوودەکانى حەج کردن ئایا ئافرەتیش وەک پیاو لەکاتی دەستنوێژدا مەسحی سەری دەکات؟ خواى گەورە ماڵى زۆر پێ بەخشیوین چۆن خۆمان لە چاو و نەفەس بپارێزین؟ قژم سپی بوەو خەنەی لێ ئەدەم ئایا خوای گەورە دەرەجەمی پێ بەرز ناكاتەوە ؟ تەفسیری ئایەتەکانی ڕۆژوو لە سورەتی البقرة حوكمى ووتنى (صـدَق الْلَّه الْعَظيـم) لە دواى تەواوبوون لە قورئان خوێندن دروستە لە جیاتى گوێزەبانە پارە ببەخشین؟ وە قەرزکردن بۆ گوێزەبانە دروستە؟ حوکمی ئەو کەسە چی یە کە لە کڕین و فرۆشتندا سوێند زۆر دەخوات ؟ سەلام کردن لە کەسێک کە قورئان دەخوێنێت بەرز کردنەوەی دەنگی گۆرانى و مۆسیقا لە سەیارەدا هەندێ کەس تاوان دەکەن کە ئامۆژگاریان دەکەى دەڵێن دڵ حیسابە و گرنگ دڵە ئێمە چۆن وەڵامیان بدەینەوە؟ یەک حەیوان بەسە بۆ قوربانى ئەگەر پیاوێک دوو ژنى هەبێ یان خێزانێکى زۆر بن بۆچی جن تەنها دەچێتە لەشی مرۆڤی باوەڕدارەوە ـ واتە : بۆچی ناچێتە لەشی بێباوەڕانە ؟! ئایا دروستە فێرخوازی كـچ خۆی بەتەنها سەفەربكات بۆ زانكۆی ئیسلامی؟ زیان و مەترسی و حوکمى زینا کردن چیە؟ وە ئەو کەسانەى کە زینا دەکەن چ سزایەکیان بۆ دانراوە لە قیامەت؟ دروست بونى جیاوازى و خیلاف و باڵ باڵێن لە نێو فێرخوازانى زانستى شەرعى بەرنامەى فێرخوازى زانستى شەرعى لە ژیانى ڕۆژانەى دا حوکمى چات کردن لەگەڵ کچاندا چیە؟ من هاوڕێى کچم زۆرە و قسەکانمان ناچێتە قاڵبی ناشەرعیەوە ئایا تاوانى قەرزکردن و بردنی پاره‌ی خه‌ڵك به نیه‌تی نەدانەوە و خواردنی چیە؟ ئایا جائیزە كەسێك لە كاتی قورئان خوێندندا وەڵامی كەسی تر بداتەوە ئەگەر پرسیاری لێ كرا ؟ حوکمی لەدەستکردنى ئەڵقە چی یە بۆ پیاوان کە بەهۆی داوا کردن یاخود مارە کردنى ئافرەتەوە لەدەستی دەکەن ؟ ماڵى یەتیم حەرامە یان نە ؟ وە چۆن لە قورئانى پیرۆزدا باس كراوە ؟ هەندێ لە ئادابەکانى جیماع و سەرجێی نێوان ژن و مێرد سەردان کردنى مردووان لە ناو گۆڕەکانیان بۆ لاى یەکتر بیستوومە كە كاركردن لە ئاسنگەریی و جەزارە بێزراوە (مكروه)ە، ئایا ئەمە ڕاستە؟ ئادابی خۆ جوان کردن
